poniedziałek, 20 sierpnia 2018

Pokrzywa pożyteczne parzydło

Ze znajomością roślin bywa różnie, ale jak wygląda pokrzywa wiek każdy. Ot takie nieprzyjemne parzydło. Od małego dziecka uczymy się go nie dotykać, a jak już ktoś miał z nim bezpośredni kontakt to wspomina raczej jako średnio przyjemny.


Liść pokrzywy
Pokrzywa
(źródło: Pixabay)


Gdzie lubią rosnąć pokrzywy?


Rośliny te lubią miejsca bogate w azot (tzw. nitrofile lub rośliny azotolubne). Z uwagi na swoje wymagania co do podłoża skupiska często spotkamy ją w pobliżu miejsc życia człowieka.  

Ludzie wprowadzając do środowiska duże ilości nawozów naturalnych (np. gnojowicy) lub ścieków komunalnych, stwarzają jej optymalne warunki do rozwoju. Z tego powodu pokrzywę znajdziemy na wysypiskach śmieci, w rowach wzdłuż pól nawożonych gnojowicą, czy ... w sąsiedztwie polowych toalet. Jest świetną rośliną wskaźnikową miejsc bogatych w azot.

Dlaczego roślina parzy?

Włoski parzące pokrzywy
Parzące włoski pokrzywy
(źródło Wikipedia)


Wiemy, że po dotknięciu pokrzywy poczujemy pieczenie swędzenie i ból. Czy kiedyś zastanawialiście się dlaczego? Generalnie jest to mechanizm obronny rośliny, która w ten sposób chroni się przed roślinożercami lub przygodnymi niszczycielami depczącymi jej pędy. Kto raz miał kontakt z nią zapewne kolejnego razu sobie nie życzy.

Jak to się jednak dzieje, że roślina parzy? Jeśli przyjrzymy się powierzchni liścia zauważymy, że są one pokryte delikatnymi włoskami. Są to specjalne komórki, działające na zasadzie ampułek lub strzykawek. Zewnętrzna część jest przesycona krzemionką, która pod wpływem dotyku kruszy się.  Nadłamane włoski wbijają się w skórę uwalniając zmagazynowane substancje drażniące, w tym silnie drażniący kwas mrówkowy. 

Zastosowanie pokrzywy


Wbrew swojemu bardzo znanemu mechanizmowi odstraszania pokrzywa ma dość szerokie zastosowania. Wykorzystujemy ją w kosmetyce, paszach dla zwierząt, a także dodatek do żywności czy produkcji papieru. Zastosowań jest mnóstwo i niektóre z nich na prawdę mogą nas zaskoczyć. Od epoki brązu znajdujemy tkaniny uplecione z włókien pokrzyw. Wyciąg ma ważne zastosowanie w ogrodnictwie zwiększając odporność roślina na atak owadów i grzybów chorobotwórczych, aktywuje rozpad kompostu, przyspiesza wzrost roślin bądź odstrasza niektóre owady.  

Młodą pokrzywę można przygotować do spożycia na wiele sposobów. Suszone liście stosuje się do przyrządzania naparów. Z uwagi na duże ilości witaminy C, żelaza,chlorofilu i bardzo wielu innych związków i pierwiastków jej spożywanie jest jak najbardziej wskazane.

Pokrzywę wykorzystuje się jako środek pomocniczy do leczenia bardzo wielu chorób: cukrzycy, stanów zapalnych dróg moczowych, działa przeciwkrwotocznie, zwiększa poziom hemoglobiny i leukocytów, działa przeciwbólowo przy chorobie zwyrodnieniowej stawów.

Na temat zastosowań pokrzywy można by pisać jeszcze bardzo długo.

Pokrzywy w ogrodzie


Te pożyteczne parzydła są najczęściej usuwane z ogrodów, aby uniknąć kontaktu z nimi. Jednak część zwierząt bardzo ceni sobie ich obecność. Na liściach pokrzywy żeruje ponad 30 gatunków gąsienic różnych motyli.



Gąsienica żerująca na liściu pokrzywy
Gąsienica żerująca na liściu
(źródło  Pixabay)


W miejscach mało uczęszczanych i odległych ogrodu warto zostawić trochę miejsca pokrzywie, która przyciągnie sporo drobnych zwierząt. A może i któregoś dnia wykorzystamy ją do poprawienia swojego stanu zdrowia i odporności.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Czego nie warto zabierać na wakacje do Bułgarii?

Przygotowuje się do wyjazdu na wakacje do Bułgarii i zastanawiacie się co zabrać? Będziecie podróżować samolotem i przeraża Was wizja n...